Lang heb ik gehoopt dat er vanuit de SP zelf een tegengeluid zou komen. Dat iemand eens zou schrijven dat een kritische houding niet moet uitlopen in ongenuanceerde onzin. Dat iemand zou opmerken dat ‘Superstaat nee, samenwerking Ja’ de SP-visie op de EU is. Dat socialisten juist uitblinken in solidariteit en samenwerking. Dat samen optreden met GeenStijl (“Noord-Afrika=Testoronistan”) en Thierry Baudet (“Nederland moet een hek bouwen om vluchtelingen tegen te houden”) misschien niet de beste manier is om het socialistische gedachtengoed uit te dragen.
In plaats daarvan lijkt de gehele SP-top de rangen te sluiten. Als een verenigd front keert het zich tegen het associatieverdrag met Oekraïne met, in plaats van kritiek vanuit linkse hoek, vooral het overnemen van rechts-populistische onzin. Onzin die niet alleen weinig te maken heeft met solidariteit of samenwerking, maar ook weinig met de waarheid.
“Niet nu” wordt tegen Oekraïne gezegd. Uiterst tevreden lijkt de SP over dat argument, als een dokter die een patiënt vertelt dat hij eerst maar even beter moet worden, anders is de behandeling te duur voor het ziekenhuis. “De Russischtaligen zijn op Rusland gericht”, waarmee miljoenen Russisch- of tweetalige Oekraïners, hard werkend aan een onafhankelijk Oekraïne, ongevraagd onder de noemer ‘pro-Russisch’ worden geplaatst. Ook zij willen niet voor alles toestemming vragen aan Poetin, de oligarch der oligarchen die mensenrechten maar een irritant westers idee vindt.
Europa hoort niet alleen maar over geld te gaan. Internationale concurrentie zet mensen en landen tegen elkaar op. In plaats daarvan kunnen we beter samenwerken om een socialer Europa op te bouwen. Daarbij verliezen we we onderlinge diversiteit en soevereiniteit niet uit het oog.” (SP.nl, Buitenlandse zaken)
Ja, Harry van Bommel, Oekraïne is corrupt. Net zoals de zieke ziek is, de werkloze werkloos en de oudere oud. Maar zolang wij de werkloze niet weigeren te helpen omdat hij werkloos is, of de zieke omdat hij ziek is, of de oudere omdat hij oud is, waarom zouden we dan weigeren Oekraïne te helpen de corruptie te bestrijden omdat er corruptie is? Op gebieden als de overheid, de politie en zelfs de zorg zijn al vorderingen gemaakt. De actief geworden maatschappij legt politici het vuur aan de schenen om nog daadkrachtiger te hervormen. De Oekraïners, of ze nu thuis Russisch (31%), Oekraïens (44%) of beiden (24%) spreken, eisen hun rechten, hun toekomst en hun land op.
Onder het kopje “Internationale samenwerking” op de site van de SP staat een prachtige zin. Laat de SP eens luisteren naar de wijsheid van haar eigen uitspraken:
“Europa hoort niet alleen maar over geld te gaan. Internationale concurrentie zet mensen en landen tegen elkaar op. In plaats daarvan kunnen we beter samenwerken om een socialer Europa op te bouwen. Daarbij verliezen we we onderlinge diversiteit en soevereiniteit niet uit het oog.”
Deze wijsheid lijkt volledig aan de kant te worden gezet in de referendumcampagne. “Het gaat ons geld kosten!” roept de SP, zonder eens te kijken naar wat goeds er met steunprogramma’s en leningen kan worden bereikt. Diversiteit van taal wordt misbruikt om politieke punten te scoren. De soevereiniteit van Oekraïne om zelf te kiezen word aan de kant geschoven, elke keer wanneer de SP zegt dat het verdrag slecht zou zijn voor Oekraïne. De zin “Wij weten nu eenmaal beter wat goed is voor jullie dan jullie zelf” is al te vaak gebruikt om ellende in de wereld te verspreiden, en hoort gewoonweg niet thuis bij de SP.
Ik ben niet zo naïef om te denken dat de gehele SP-top alles zal laten vallen, “Inderdaad!” zal roepen en onder het zingen van de Internationale (in het Oekraïens) zich zal aansluiten bij de Ja-campagne. En wat ik zeker níet wil is dat de SP ophoudt met kritisch de beslissingen en voortgang van de Oekraïense regering te volgen. Een kritische houding tegenover hun eigen regering heeft er immers voor gezorgd dat het Oekraïense volk zelf aan het werk is gegaan. Wat ik hoop is dat SP’ers op en vóór 6 april, hun eigen idealen zullen volgen en zullen zeggen: Solidariteit en samenwerking, daar staan wij voor.